Праект “Землякі” вандруе па Малюшыцкаму сельсавету

Залатое вяселле: гісторыя аднаго кахання

8 мая 2021 года Мікалай і Алена Курдун з вёскі Волца адзначылі залатое вяселле. За пяцьдзясят гадоў сумеснага жыцця яны сталі адзіным цэлым. Гледзячы на іх, з упэўненасцю можна сказаць, што гэтыя людзі шчыра любяць адзін аднаго і падтрымаюць у любой жыццёвай сітуацыі.

Муж з жонкай ведалі         адзін аднаго амаль усё жыццё, паколькі жылі па суседстве, разам хадзілі на танцы, працавалі ў адным калгасе. Аднойчы, разгаварыўшыся, зразумелі, што ім наканавана быць разам.

Са слоў Алены Канстанцінаўны, яе муж не проста дапамагае па гаспадарцы, але і заўсёды радуе яе добрым словам, а якія кошыкі пляце – не налюбавацца!

А вось Мікалай Канстанцінавіч лічыць жонку сапраўднай чараўніцай. Што ні прыгатуе – заўсёды смачна. У хаце ўтульна і цёпла. А побач усё жыццё самая прыгожая жанчына ў свеце – што яшчэ для шчасця трэба?

У 1971 годзе нашы юбіляры згулялі вяселле, выхавалі траіх дзяцей, абзавяліся чатырма ўнукамі і двума праўнукамі. Старэйшы сын працуе трактарыстам у Малюшычах, у яго двое дзетак, дачка Аліна і сын Саша. Сярэдні сын з жонкай пераехалі ў Мінскую вобласць, у Крупіцы, таксама працуе трактарыстам, у яго двое сыноў, Жэня і Лёша. У Жэні 15 кастрычніка нарадзіўся сын, а Аляксей нядаўна ажаніўся. Дачка Таццяна працуе медсястрой у Лідзе, займаецца кавіднымі пацыентамі.

Алена Канстанцінаўна перакананая, што галоўны заклад шчаслівай сям’і – уменне саступаць адзін аднаму, узаемапавага і падтрымка. Калі ўсё гэта ёсць, то зусім не заўважаеш ніякіх перашкод на шляху.

Наталля САКАЛЯНСКАЯ

Фота аўтара

 

«Жыццё — тое, што наканавана лёсам…»

У шчаслівай і дружнай сям’і пануюць любоў, давер, узаемаразуменне. У ёй усе адзін за аднаго і адзін за ўсіх. Старэйшыя клапоцяцца пра малодшых, а тыя ў сваю чаргу адказваюць ім любоўю і пяшчотай.

Калі прыходзіш на падворак сям’і Кузьміч у аграгарадку Малюшычы, што на вуліцы Зарэчнай, здаецца, што трапляеш у сапраўдную казку. Тут арэлі, горка, пясочніца, батут, перакладзіны, вяровачная лесвіца, гімнастычныя кольцы.

 

— Усё гэта, акрамя батута, зрабіў сваімі рукамі мой Мікалай, — гаворыць пра мужа Вольга Канстанцінаўна.  — Ён і зваршчык, і каваль, і сталяр, і цясляр. Пачалося з таго, што ўнукі з малых арэляў выраслі, і давялося зрабіць большыя. Унукаў сямёра: двое ў дачкі Наталлі, двое ў сына Мікалая, трое — у пляменніка. Ён круглы сірата, дапамагалі яму стаць на ногі, падтрымліваем у выхаванні яго дзяцей. Унукам ад 2 да 15 гадоў.

Мікалай Мікалаевіч на заслужаным адпачынку. Працаваў загадчыкам ферм «Волца» і «Малюшычы». Вольга Канстанцінаўна адпрацавала 28 гадоў у заатэхніі. Сын Мікалай прадоўжыў бацькоўскую справу — звязаў  жыццё з сельскай гаспадаркай.  Ён — галоўны інжынер КСУП «Царука». Дачка Наталля выбрала медыцыну. Зараз знаходзіцца ў  водпуску па доглядзе за двухгадовым сынам Ільёй. Маладая сям’я жыве ў г. Баранавічы. Муж ездзіць у дальнія рэйсы, і яна з дзецьмі прыехала да бацькоў. Бабуля і дзядуля ўнукам вельмі рады.

 

— Калі дзеці былі малыя, то шмат працавалі і займаліся гаспадаркай, — успамінае Вольга Канстанцінаўна. — Не было часу пацешыцца з імі. Зараз усю любоў аддаём унукам. Дапамагалі гадаваць сынавых, цяпер — дачкі.

Сорак гадоў крочаць разам па жыцці Вольга Канстанцінаўна і Мікалай Мікалаевіч Кузьмічы. Вольга родам з Брэсцкай вобласці, а Мікалай — з вёскі Паланая. Пазнаёміліся ў Ваўкавыскім саўгасе-тэхнікуме, былі старастамі паралельных груп, перад размеркаваннем пажаніліся.

— Я хоць і скончыла тэхнікум з адзнакай, — гаворыць жанчына, — але паехала за мужам, ён быў калгасным стыпендыятам. Працавалі ў «Маяку», затым пераехалі на працу ў калгас імя Калініна. Засталіся ў Малюшычах назаўсёды.

Усяго давялося перажыць сям’і Кузьміч. У 1993 годзе згарэў дом з усёй маёмасцю ў Малюшычах. Суседка пусціла ў хату перазімаваць, а вясной пачалі будаваць сваю. «Гэта не хочацца ўспамінаць, але ў той час родныя, суседзі, сябры аказалі падтрымку», — прызнаецца гаспадыня.

Напрыканцы сустрэчы Вольга Канстанцінаўна выказала меркаванне, што жыццё — тое, што наканавана лёсам. А яшчэ трэба паклапаціцца і самім, каб зрабіць яго шчаслівым.

Галіна СМАЛЯНКА
Фота Наталлі САКАЛЯНСКАЙ

 

Сакрэт даўгалецця Алены Гоцка

За апошнія 90 гадоў Беларусь пацярпела шмат пакут ад рэвалюцый, Другой сусветнай вайны, ад аварыі на Чарнобыльскай АЭС. У свеце была адкрыта ядзерная зброя, здараліся страшныя ўспышкі невядомых хвароб: эбола, каранавірус. Быў здзейснены велізарны прагрэс у развіцці высокіх тэхналогій і адукацыі чалавецтва. Усе гэтыя падзеі адбыліся за жыццё Алены Гоцка, 89-гадовай жыхаркі вёскі Новыя Руткавічы. На долю Алены Мікалаеўны выпалі галоднае дзяцінства, жыццё пад польскай уладай, вайна, канцлагер. Але нягледзячы на такую колькасць нягод яна змагла захаваць у сабе пазітыў і любоў да жыцця.

– Я нарадзілася 1 кастрычніка 1932 года, можна сказаць, я з нараджэння «акцябронак», таму заўсёды маладая, – з усмешкай адзначае Алена Мікалаеўна. – З’явілася на свет яшчэ ў мястэчку Цырын пры Польшчы. У той час у нас не было адасобленых будынкаў школ, дзеці хадзілі займацца ў кватэры, дзе праходзілі ўрокі. Калі мне было 5, мой старэйшы брат пайшоў у першы клас. Ну а як жа я без Федзі, пайшла з ім у першы дзень. І не толькі была маладзейшая за ўсіх, але і самая дробненькая. Настаўніца мяне ўбачыла, пасадзіла да сябе на стол, як цяпер памятаю. А калі прыйшоў час мне самой ісці ў першы клас, я ўжо не хацела садзіцца за парту, мне трэба было на стол. Доўга мяне ўгаворвалі, тлумачылі, і ўсё ж я паддалася. Вайна, вядома, адклала свой адбітак і на вучобе, і на жыцці. Два школьных класа я прапусціла з-за канцлагера і вяртання на Радзіму. Як вярнулася, усе мае сяброўкі былі ўжо ў 7-м, а я павінна была быць яшчэ ў пятым. Але дырэктар пайшоў насустрач, дазволіў ісці адразу ў 7-ы, калі буду спраўляцца з праграмай. Яшчэ з тых часоў я марыла аб тым, што калі-небудзь сама буду настаўнікам. Усе мае цацкі былі маімі вучнямі, а навучала іх усяму, што ведала. У 1950 годзе я скончыла школу і пайшла вучыцца ў педагагічны інстытут, па заканчэнні якога студэнты атрымлівалі няпоўную вышэйшую адукацыю. Тады я мела права выкладаць рускую мову і літаратуру ў 5-7 класах. Паспела папрацаваць у Кудавіцкай, Падгайніцкай, Варанчанскай, Малюшыцкай і Асташынскай школах. У 1981 годзе перанесла інсульт, пасля чаго не змагла ўжо вярнуцца ў школу, хоць і вельмі хацела. Доўгія гады з-за гэтага сумавала, нават не хацела на лінейкі прыходзіць. Але праз час мяне ўгаварылі адвесці ўнучку на лінейку ў першы клас. Яе класным кіраўніком была маладзенькая настаўніца, якая сама першы раз прыйшла выкладаць у першы клас. Я ёй тады дапамагала, распавядала многае пра школу. Яна, дарэчы, пазней стала маёй нявесткай. Я магу цвёрда сцвярджаць, што працавала недарма, мае вучні – выдатныя адукаваныя людзі. Аднойчы адна з іх дапамагла маёй унучцы выкараскацца з вельмі цяжкай хваробы, а гэта дарагога варта.

Яшчэ ў Асташыне я пазнаёмілася з Аляксандрам Гоцка, ён тады дэмабілізаваўся з войска і прыехаў працаваць да нас фізруком. Жылі мы з ім па суседстве, я заўсёды слухала, як ён іграе на балалайцы, мандаліне, скрыпцы. Рука аб руку пражылі з ім крыху больш за 30 гадоў, але ў 1985 годзе я стала ўдавой. Нягледзячы на гэта, я не магу назваць сябе адзінокай бабуляй, бо ў мяне 2 дзяцей, 3 унукаў, яшчэ ў мяне 5 праўнукаў, адзін з іх нарадзіўся нават у адзін дзень са мной, а старэйшай з іх 22 гады.

Сакрэт даўгалецця, па словах нашай гераіні, скрыты ў дабрыні. Трэба быць добрым чалавекам, нікому не жадаць зла, не павышаць голас, часцей усміхацца і шчыра кахаць.

Наталля САКАЛЯНСКАЯ
Фота аўтара

 

Ісціны жыцця Івана Гіза

Як пражыць жыццё, каб не стаміцца? Каб на схіле гадоў, азірнуўшыся назад, не было шкадавання аб мінулым? Каб было што ўспомніць і паўтарыць, калі б спатрэбілася, многія старонкі жыцця? Каб не згубіць з гадамі любові да жыцця, працы, людзей?

Іван Фёдаравіч Гіз лічыць сябе малюшыцкім, тут прайшло ўсё свядомае жыццё. Жыве зараз адзін, жонку забралі нябёсы шэсць гадоў таму. З гэтым ніяк не можа змірыцца, хаця мае добрых дзяцей і ўнукаў. На іх пашанцавала: уладкаваліся ў жыцці, наведваюцца да бацькоўскага парога.

— Я чалавек адкрыты і веруючы, — гаворыць вясковец. — Гэта ад продкаў перадаецца. Бацькі хадзілі на богаслужэнні, і многія родныя вераць у Бога. Са спадарожніцай жыцця  пражылі 54 гады. Пажаніліся па любові, у сям’і панавала ўзаемаразуменне.

З юнацтва юнак прызвычаіўся да працы. Пасля заканчэння васьмі класаў мясцовай школы пайшоў працаваць у калгас імя Калініна паляводам. Затым служыў у арміі. Пасля службы пайшоў у мясцовую гаспадарку на паляводчыя работы.

Час унёс свае карэктывы ў працоўнае жыццё вяскоўца. Спыніўшы свой выбар на жывёлагадоўлі, накіраваўся на работу на ферму, дзе быў заняты на адкорме буйной рагатай жывёлы. Нават двух бычкоў вазіў на Выставу дасягненняў народнай гаспадаркі ў г. Маскву.

Аднак давялося яшчэ раз змяніць рэчышча сваёй працы. Іван Фёдаравіч меў правы трактарыста, і кіраўнік мясцовай гаспадаркі прапанаваў перайсці на трактар. Згадзіўся — і працаваў два дзесяцігоддзі. Яшчэ два гады на пенсіі апрацоўваў калгасную зямлю. Старанная праца адзначана ордэнам Пашаны, медалём «Удзельнік ВДНГ», шматлікімі граматамі, каштоўнымі падарункамі.

Сельскі жыхар заўсёды бачыў сэнс жыцця ў працы. Дома трымалі вялікую асабістую гаспадарку: каня, карову, свіней, птушку. Дзеці дапамагалі па дому і прывучаліся да працы.

— Я б яшчэ працаваў, каб жыла жонка, — прызнаецца субяседнік. — Мною такі сум авалодвае, ніяк не магу яе адпусціць. Хаця разумею, што так не павінна быць. Мне 84 гады, і я ў бальніцы ні разу не быў. За выключэннем толькі таго, калі крышталік у вачах замяняў. У сваім паважаным узросце адчуваю сябе здаровым. Малю Бога, каб толькі каранавірус не прычапіўся, таму і сцерагуся як магу. А ўвогуле, праца і любоў ідуць побач: гэта галоўныя ісціны жыцця. Першае дае занятак рукам, а другое авалодвае душой. Яны — вялікая сіла, якая робіць чалавека запатрабаваным і шчаслівым у жыцці.

Урокі любові і працавітасці перадаліся дзецям і ўнукам. Кожны з іх выбраў сваю жыццёвую сцяжынку. Сын Мікалай аддаўся свету мастацтва. Дачка Ала, выйшаўшы замуж за святара, служыць Богу. Сын Уладзімір — механізатар. Радуецца душа ў дзядулі за ўнукаў: атрымаўшы вышэйшую адукацыю, яны вызначыліся ў жыцці і наведваюць роднага чалавека. У такія хвіліны яго сэрца перапаўняецца любоўю за прадаўжальнікаў роду.

Галіна СМАЛЯНКА
Фота Наталлі САКАЛЯНСКАЙ

 

Жыццё ў вёсцы па закліку сэрца

Шматдзетная сям’я Дзмітрыя і Алены Коцікаў жыве ў вёсцы Баранавічы. Выбіраючы паміж жыццём у горадзе і вясковым побытам, яны без роздумаў выбралі другое.

– Я прыехала ў Баранавічы з вёскі Міратычы, уладкавалася на працу на МТФ «Машэвічы» лабарантам, – распавядае Алена Канстанцінаўна. – Дзіма тады працаваў у КСУП «Малюшычы», дзе мы і пазнаёміліся. Але каб быць бліжэй адзін да аднаго, ён перавёўся памочнікам брыгадзіра да мяне на ферму. Спачатку Дзіма прапанаваў паехаць у Навагрудак, але, разважыўшы, мы прыйшлі да таго, што вёску не прамяняем ні на што. У нас тут свая невялікая гаспадарка: свінні, куры, трусы. Тут свой сад, агарод, свежае паветра. Калі мы толькі стваралі сям’ю, тут быў дзіцячы садок, школа, цяпер, на жаль, школу закрываюць. Але ж ёсць транспарт, мы можам быць упэўненыя, што школьны аўтобус адвязе дзяцей у школу ад самага дома, забярэ іх са школьнага двара, гэта куды бяспечней перамяшчэнняў на грамадскім транспарце, як заведзена ў буйных гарадах. Тут няма актыўнай праезнай часткі, для дзяцей ёсць мноства гульняў і заняткаў на прыродзе з сябрамі. Няхай тут няма буйных гандлёвых цэнтраў, але пры наяўнасці машыны гэта зусім не здаецца праблемай, ад нас дабрацца да тых жа Карэліч або Навагрудка хутчэй, чым у гарадскім транспарце да буйнога супермаркета. Нават жывучы ў вёсцы, дзеці могуць развівацца, наведваць гурткі, дадатковыя заняткі. Для нас тут самае вялікае шчасце. Спакой, утульнасць, любоў і давер – гэта аснова нашага жыцця.

У нас вельмі дружная сям’я. Старэйшы сын Аляксандр вучыцца ў Навагрудскім гандлёва-эканамічным каледжы. Роме 5 гадоў, а Дашы 2,5 гадкі, яны ходзяць у дзіцячы сад. Рома марыць стаць пажарным, заўсёды сам рыхтуецца да конкурсаў у садку ад Карэліцкага РАНС, адзін раз нават заняў першае месца ў іх навагоднім конкурсе, глядзіць фільмы, відэаролікі, чытае кніжкі пра ратавальнікаў. Ведае аб бяспецы, напэўна, больш, чым мы самі. А Дашанька ўжо праяўляе сябе як сапраўдны доктар, заўсёды лечыць цацкі, брата і нават нас з татам. Кожнаму дзіцяці мы імкнёмся даць усё самае лепшае, выхаваць у іх галоўныя чалавечыя якасці і падарыць усё цяпло і клопат. Мы вельмі любім збірацца на святы ўсе разам, запрашаем нашых бабуль і весела праводзім час. Як мінімум два разы ў месяц да нас на выхадныя прыязджае старэйшы сын. Часам накрываем стол у доме, а часам арганізуем своеасаблівы пікнік у альтанцы або выбіраемся на прыроду. Я вельмі люблю гатаваць, заўсёды спрабую новыя рэцэпты і радую родных незвычайнымі смачнасцямі. Быць з сям’ёй для кожнага з нас – вялікае шчасце.

Наталля САКАЛЯНСКАЯ
Фота аўтара

 

У нас 6 дзяцей і 11 кароў. І мы шчаслівыя

Сям’я Уладзіміра і Тамары Казарэз знаёмая многім у Малюшычах, бо ў іх ёсць вельмі вялікая нават па вясковых мерках уласная гаспадарка. Яны вырошчваюць бульбу, здаюць малако на продаж, трымаюць 11 дойных кароў, некалькі цялятаў. Ужо 25 гадоў яны жывуць у шлюбе і займаюцца ўласным участкам.

У сужэнцаў трое дзяцей. Арцём і Руслан – маладыя спецыялісты гаспадаркі КСУП «Малюшычы», працуюць інжынерамі, розніца ва ўзросце ў іх невялікая, усяго паўтара года. Заўсёды выручаюць адзін аднаго ў працы, і сям’ю без падтрымкі не пакінуць. Дачка Даша цяпер вучыцца ў 10 класе, марыць паступіць у медыцынскі універсітэт на стаматолага.

Акрамя сваіх дзяцей, у сям’і ёсць таксама і прыёмныя. Яны ўсе ўжо дасягнулі паўналецця, аднак дапамагаць бацькам не забываюць, прыязджаюць на канікулы з вучобы ці проста пагасцяваць. Дар’і споўніўся 21 год, яна скончыла Мінскі дзяржаўны медыцынскі каледж, працуе медсястрой у Мінскай інфекцыйнай бальніцы. Валерыі 20 гадоў, яна скончыла Мінскі чыгуначны каледж, цяпер працуе білетным касірам у Гродне. Уладзіміру 18 гадоў, ён скончыў Навагрудскі дзяржаўны сельскагаспадарчы прафесійны ліцэй, працуе зваршчыкам у КСУП «Малюшычы», жыве з сям’ёй.

– Калі пачыналі займацца гаспадаркай, думалі, вырастуць у нас памочнікі, будзе на каго потым пакінуць усё, – распавядае Тамара Казарэз. – Нягледзячы на тое, што дзеці заўсёды нам дапамагаюць ва ўсім, мы бачым, што ніхто з іх не рвецца да зямлі. Сельская гаспадарка не для іх. А мы самі жыцця без гэтага не бачым. Кожнае дзіця мы гадавалі ў любові, стараліся навучыць быць добрымі, справядлівымі, сумленнымі, таму перакананыя, што кожны з іх знойдзе свой асабісты шлях.

Наталля САКАЛЯНСКАЯ
Фота аўтара

 

Матэрыялы падрыхтавалі Галіна СМАЛЯНКА і Наталля Сакалянская.

Фота Наталлі Сакалянскай